Polska to kraj pełen skarbów kulturowych i historycznych, a jednym z takich niezwykłych miejsc jest skansen w Zubrzycy Górnej. To wyjątkowe muzeum na wolnym powietrzu pozwala odbyć niezwykłą podróż w czasie i poznać tradycje oraz zwyczaje naszych przodków. Zanurzając się w przeszłość tego malowniczego zakątka Podhala, można doświadczyć prawdziwego powrotu do korzeni.
Zwiedzanie zabytkowych zagród i chałup
Drewniane chałupy z XVIII i XIX wieku
Jedną z największych atrakcji skansenu są oryginale, drewniane chałupy pochodzące z XVIII i XIX wieku. Przechadzając się wąskimi uliczkami, można podziwiać ich tradycyjną podhalańską architekturę z charakterystycznymi zdobieniami i detalami. Wnętrza urządzone są w dawnych stylach, z historycznymi meblami, sprzętami i ozdobami. Oprowadzający opowiadają ciekawe historie o pierwszych mieszkańcach i dawnym trybie życia w tych domostwach.
Zagrody orawskie i podhalańskie
Kolejną atrakcją są zagrody orawskie i podhalańskie, które ukazują tradycyjny układ zabudowań gospodarskich z tamtych czasów. Można zwiedzić stajnie, obory, stodoły i inne budynki, w których przechowywano niegdyś plony i hodowano zwierzęta. W odtworzonych wnętrzach zobaczyć można wiele historycznych sprzętów, narzędzi i maszyn rolniczych wpisujących się w codzienne życie dawnych mieszkańców tych terenów.
Dawniej używane sprzęty i narzędzia
Istotną częścią ekspozycji są liczne sprzęty, narzędzia i przedmioty codziennego użytku, które można podziwiać zarówno w chałupach, jak i zagrodach. Są tu między innymi stare, drewniane meble, tkackie warsztaty, gliniane naczynia, ręcznie wykonane narzędzia ciesielskie i stolarskie, autentyczna odzież i wiele innych. Dzięki temu można wyobrazić sobie, jak mogło wyglądać życie przeciętnej podhalańskiej rodziny na przestrzeni minionych stuleci.
Poznawanie tradycyjnych zajęć i rzemiosł
Warsztaty garncarskie i kowalskie
Na terenie skansenu znajdują się interaktywne warsztaty, w których można zobaczyć jak dawniej wytwarzano tradycyjne wyroby i przedmioty codziennego użytku. Szczególnie ciekawe są warsztaty garncarskie, gdzie na własne oczy można zobaczyć proces powstawania glinianych naczyń. W kuźni z kolei pokazywana jest praca dawnych kowali wykuwających z metalu rozmaite narzędzia i ozdoby.
Tkactwo, hafciarstwo i koronkarstwo
W skansenie prezentowane jest również tradycyjne rękodzieło związane z włókiennictwem. Można zobaczyć autentyczne warsztaty tkackie z krosnami do wyrobu płótna i sukna, a także zwrócić uwagę na piękne hafty i koronki wykonywane niegdyś przez miejscowe kobiety. To fascynujące przykłady dawnych, pracochłonnych technik, które dziś niemal zanikły. Warto zatrzymać się przy tych eksponatach, aby docenić kunszt ich twórców.
Plecionkarstwo i stolarstwo
W skansenie można również poznać inne ginące zawody, jak plecionkarstwo i stolarstwo. W specjalnych punktach pokazywane jest wyplatanie koszy, mebli i innych przedmiotów ze słomy, wikliny i drewna. Ponadto prezentowana jest praca dawnych cieśli i stolarzy, wytwarzających niezbędne w gospodarstwie domowym sprzęty z drewna. To świetna okazja do zobaczenia, jak wyglądały rzemieślnicze warsztaty na dawnej wsi podhalańskiej.
Regionalne potrawy i tradycje kulinarne
Potrawy z pieca chlebowego
Będąc w skansenie koniecznie trzeba skosztować tradycyjnych podhalańskich specjałów przygotowywanych na miejscu według starych receptur. Do najciekawszych należą potrawy wypiekane w piecu chlebowym, jak podpłomyki, lipiecki chleb czy oscypki. Można je zjeść w jednej z karczm, która serwuje dania kuchni regionalnej w historycznych wnętrzach. To prawdziwa ucztadla podniebienia i zarazem lekcja dawnych tradycji kulinarnych.
Wyroby mleczarskie i wędliniarskie
W sklepikach ze skansenu można też kupić oryginalne wyroby mleczarskie z bacówki, jak sery i bundz, oraz wędliny wyrabiane wedle starych receptur. Wędzonki podhalańskie, kiełbasy jałowcowe czy salceson - to prawdziwe delicje, które koniecznie trzeba zabrać ze sobą na pamiątkę. Degustując te wyśmienite regionalne smakołyki, poczujemy smak minionych czasów.
Dawne przepisy i sposoby przyrządzania
W skansenie organizowane są również pokazy gotowania według tradycyjnych przepisów i technik. Można zobaczyć na przykład, jak dawniej pieczono chleb w piecu chlebowym, wędzono mięsa czy wyrabiano sery. To fascynująca podróż do kulinarnej przeszłości regionu i okazja do poznania tajników dawnej kuchni. Dzięki takim atrakcjom culinaryznym każdy może poczuć się jak prawdziwy gospodarz sprzed wieków.
Folklor i obrzędy góralskie

Tańce, muzyka i stroje regionalne
Skansen w Zubrzycy to również świetne miejsce, aby poznać folklor i tradycje górali podhalańskich. Organizowane są tu występy zespołów regionalnych prezentujące tańce, przyśpiewki i melodie charakterystyczne dla tego regionu. Można podziwiać barwne, oryginalne stroje ludowe, które do dziś stanowią ważny element tożsamości górali. Te pokazy pozwalają przenieść się w świat góralszczyzny i poczuć niepowtarzalną atmosferę tamtych czasów.
Obrzędy doroczne i rodzinne
W skansenie odbywają się też inscenizacje dawnych obrzędów i uroczystości, zarówno tych cyklicznych, dorocznych, jak i rodzinnych. Można zobaczyć na przykład widowiskowe odtworzenie wesela góralskiego, tradycyjne celebrowanie świąt czy obchody ważnych momentów w życiu mieszkańców wsi. Te wydarzenia pozwalają wczuć się w realia minionych czasów i lepiej poznać folklor oraz kulturę podhalan.
Gawędy i legendy podhalańskie
Warto również wysłuchać opowieści przewodników o regionalnych legendach, podaniach i gawędach, które od pokoleń krążyły w tym regionie. Dowiemy się z nich wielu ciekawostek o zwyczajach, wierzeniach czy postaciach związanych z tymi terenami. Te barwne historie idealnie oddają klimat minionych czasów i pozwalają wczuć się w ówczesny świat wyobraźni mieszkańców tych ziem.
Przyroda i krajobrazy Pienin
Flora i fauna okolic skansenu
Skansen położony jest w malowniczym otoczeniu Pienin, w otulinie pięknej, górskiej przyrody. spacerując po okolicy, można podziwiać charakterystyczną florę i faunę tego regionu. Rośnie tu wiele gatunków ziół, zwłaszcza te wykorzystywane dawniej w lecznictwie ludowym. Spotyka się również chronione zwierzęta, jak świstaki czy sokoły wędrowne. Kontakt z dziką przyrodą sprawia, że wizyta w skansenie staje się jeszcze bardziej wyjątkowa.
Trasy spacerowe i widokowe
Wokół skansenu wytyczone są specjalne trasy spacerowe i widokowe prowadzące wzdłuż malowniczych szlaków turystycznych. Można podziwiać zapierające dech w piersiach panoramy Pienin rozciągające się z pobliskich punktów i wzniesień. Niektóre ścieżki doprowadzają do ciekawych obiektów w okolicy, jak cerkwie czy zabytkowe drewniane mosty. Spacer po tych okolicach to prawdziwa gratka dla miłośników górskich wędrówek.
Ciekawostki przyrodnicze regionu
W skansenie znajduje się również izba przyrodnicza, gdzie można poznać faunę i florę Pienin. Ekspozycja zawiera ciekawe okazy roślin i zwierząt żyjących w tym rejonie, a przewodnicy opowiadają o różnych osobliwościach przyrodniczych tego terenu. Dzięki temu każdy zwiedzający może dowiedzieć się wielu interesujących rzeczy o tym wyjątkowym zakątku polskich gór.
Informacje praktyczne o skansenie
Godziny otwarcia i bilety wstępu
Skansen w Zubrzycy jest czynny codziennie w godzinach 9-17 od maja do września oraz 10-16 od października do kwietnia. Bilety normalne kosztują 15 zł, ulgowe 10 zł. Dzieci do 7 roku życia wchodzą za darmo. Można też wykupić bilety rodzinne w promocyjnych cenach. Warto sprawdzić stronę internetową, gdzie znajdują się aktualne informacje i ewentualne zniżki.
Dojazd i parking
Do skansenu najłatwiej dojechać samochodem, wygodnie tu zaparkować i stąd zwiedzać pieszo cały teren. Znajduje się tu parking zarówno dla autokarów, jak i samochodów osobowych. Można też dotrzeć komunikacją - autobusem PKS do przystanku Zubrzyca Górna, a następnie krótkim spacerem do skansenu.
Wydarzenia i atrakcje sezonowe
W skansenie przez cały sezon odbywają się ciekawe wydarzenia, jak jarmarki, festyny, koncerty, pokazy i warsztaty. Kalendarz imprez jest bardzo bogaty, warto więc śledzić go na bieżąco i wybierać interesujące propozycje. Dzięki temu każda wizyta staje się niepowtarzalną przygodą. To znakomita
Podróż w czasie, która zapada w pamięci
Wizyta w skansenie w Zubrzycy Górnej to wyjątkowe przeżycie, podczas którego można poczuć klimat minionych czasów i poznać historię oraz tradycje Podhala. Zwiedzając chałupy, zagrody i warsztaty rzemieślnicze, obcujemy z przeszłością tego malowniczego regionu. Skosztowanie regionalnych specjałów, obejrzenie występów zespołów ludowych i poznanie folkloru pozwala na chwilę przenieść się w świat, który bezpowrotnie odszedł w niepamięć. Ta wyjątkowa podróż w czasie na pewno na długo zapadnie w pamięci i sercu każdego odwiedzającego.
Najczęściej zadawane pytania
Ile kosztuje bilet do skansenu?
Bilety normalne kosztują 15 zł, ulgowe 10 zł. Dzieci do 7 roku życia wchodzą za darmo. Można też wykupić bilety rodzinne w promocyjnych cenach.
Jakie atrakcje można zobaczyć w skansenie?
W skansenie znajdują się m.in. chałupy z XVIII i XIX w., zagrody, warsztaty rzemieślnicze, izba regionalna, scena widowiskowa. Organizowane są pokazy i warsztaty.
Czy w skansenie można zjeść regionalne potrawy?
Tak, na terenie skansenu działa karczma serwująca tradycyjne podhalańskie dania przygotowywane na miejscu według starych przepisów.
Czy zwiedzanie skansenu jest możliwe poza sezonem?
Tak, skansen jest otwarty przez cały rok, jedynie godziny otwarcia są inne - od maja do września 9-17, a od października do kwietnia 10-16.
Jak najlepiej dojechać do skansenu?
Najwygodniej samochodem - na miejscu jest parking. Można też dojechać autobusem PKS do przystanku Zubrzyca Górna.