Sandomierz to magiczne miasto o bogatej historii i niezwykłych zabytkach. Każdy weekendowy wyjazd w to piękne miejsce będzie niezapomnianym przeżyciem. Atrakcji i ciekawych miejsc jest tu bez liku. Warto więc dobrze zaplanować pobyt, by zmieścić w nim to, co najciekawsze.
Najważniejsze atrakcje Sandomierza
Zamek Królewski ze średniowieczną studnią
Zamek Królewski w Sandomierzu to jedna z największych atrakcji tego miasta. Zbudowany został w XIV wieku z inicjatywy Kazimierza Wielkiego. Przez wieki pełnił rolę rezydencji królewskiej i obronnej twierdzy. Dzisiaj mieści się w nim muzeum, a z jego wieży rozciąga się przepiękny widok na Sandomierz i dolinę Wisły. Na zwiedzających czeka też XIV-wieczna studnia głębokości aż 50 metrów! Turyści mogą zajrzeć do jej wnętrza dzięki specjalnym urządzeniom.
Historyczny rynek z renesansową zabudową
Sercem Sandomierza jest piękny, średniowieczny rynek z unikalną, renesansową zabudową. Wokół prostokątnego placu wznoszą się kolorowe, zdobione szczyty kamienic. Szczególnie warte uwagi są: dom Długosza z XV wieku, Kamienica Oleśnickich z XVI stulecia oraz ratusz - perła renesansu. Na rynku znajdują się też stylowe kamieniczki, urokliwe fontanny, a nawet XVI-wieczna studnia z żurawiem. To miejsce emanuje niepowtarzalną atmosferą minionych epok.
Gotycka Katedra z XIV wieku
W północnej pierzei rynku wznosi się monumentalna bazylika katedralna w stylu gotyckim. Jej budowa rozpoczęła się w XIV wieku z fundacji Kazimierza Wielkiego. We wnętrzu zachowało się wiele cennych elementów, m.in. późnogotyckie nagrobki, manierystyczny ołtarz główny oraz barokowe organy. Przy katedrze stoi też jedyna w Polsce dzwonnica w stylu śląskiego baroku. To konieczny punkt na mapie zwiedzania.
Muzea i galerie, które warto odwiedzić
Muzeum Okręgowe - historia i sztuka miasta
Muzeum Okręgowe mieści się w budynkach dawnego klasztoru reformatów przy ulicy Zamkowej. Posiada bogate zbiory związane z historią i kulturą Sandomierza oraz ziemi sandomierskiej. W dziale sztuki zobaczymy dzieła od średniowiecza po współczesność, w tym malarstwo, rzeźbę i rzemiosło artystyczne. Warto zajrzeć do lapidarium, gdzie eksponowane są zabytkowe kamienie i detale architektoniczne z rozebranych budowli miasta.
Galeria Sztuki Współczesnej - ciekawe ekspozycje
Galeria Sztuki Współczesnej to miejsce prezentujące najnowsze dokonania polskich i zagranicznych artystów. Mieści się w budynku dawnego arsenału z XVII wieku. Organizowane są tu ciekawe wystawy malarstwa, grafiki, rzeźby i fotografii. Galeria znana jest także z nietuzinkowych instalacji i multimedialnych realizacji. To obowiązkowy punkt dla miłośników nowoczesnej sztuki.
Skansen - tradycyjne rzemiosło i budownictwo
Na obrzeżach starego miasta, nad malowniczą doliną Wisły, położony jest Sandomierski Park Etnograficzny. Na rozległym, blisko 10-hektarowym terenie zgromadzono zabytki drewnianej architektury z terenu ziemi sandomierskiej. Zobaczymy tu chałupy, stodoły, budynki gospodarcze. W niektórych urządzono wnętrza ukazujące dawną kulturę materialną regionu. Na skansenie odbywają się też pokazy tradycyjnych rzemiosł.
Smakołyki kuchni regionalnej
Tradycyjne pierogi i naleśniki
Sandomierz słynie z wyśmienitych pierogów, które koniecznie trzeba spróbować. Przyrządza się je na wiele sposobów, z różnymi farszami. Klasykiem jest wersja z twarogiem i ziemniakami. Równie smaczne są pierogi z mięsem, kapustą, grzybami czy słodkie z owocami. Inną regionalną potrawą są naleśniki wytrawne i słodkie. Można je zjeść w wielu restauracjach i barach w mieście.
Lokalne wędliny i sery
Sandomierskie jest znane z produkcji wysokiej jakości wędlin i serów. W tutejszych sklepach, na straganach i targach można kupić wyroby według starych receptur. Koniecznie trzeba spróbować aromatycznej kiełbasy sandomierskiej, wiejskiej i kindziukowej. Z serów polecamy oscypek, bryndzę i sery kozie z okolicznych gospodarstw.
Regionalne piwa i nalewki
W Sandomierzu i okolicach warzone są wyśmienite piwa rzemieślnicze, które można skosztować w pubach i restauracjach. Warto spróbować pszenicznego Świętego Floriana, ciemnego Wirtuosa czy mocnego Starosądeckiego. Na deser polecamy kosztowną nalewkę sandomierską na bazie wina i korzeni lub owocową z dzikiej róży. To prawdziwe smakowite regionalne specjały.
Spacer po urokliwych zaułkach Starego Miasta
Wąskie uliczki z klimatycznymi kamienicami
Stare Miasto to zachwycający, średniowieczny układ urbanistyczny z labiryntem wąskich, brukowanych ulic i alejek. Spacerując po nich, co chwila napotykamy malownicze podcienia, bramy, detale architektoniczne wkomponowane w elewacje kamienic. Niektóre mają nawet 500 lat! Odkrywamy urokliwe zaułki, dziedzińce, przesmyki między budynkami. Można się tu zakochać w każdym zakątku.
Malownicze podcienia i bramy miejskie
Sporo kamienic w Sandomierzu posiada podcienia, czyli arkadowe ciągi od strony ulicy. Tworzą one malownicze wnęki z łukowymi sklepieniami, w których niegdyś mieściły się sklepiki i warsztaty rzemieślnicze. Na trasie spaceru warto zwrócić uwagę np. na podcienia przy ulicy Opatowskiej czy Oleśnickich. Interesującym elementem są też średniowieczne bramy miejskie, prowadzące niegdyś przez mury obronne.
Romantyczne dziedzińce i ogródki
Wędrując po mieście, co jakiś czas napotykamy urocze, zielone dziedzińce schowane za zabytkową zabudową. Często urządzono tam malownicze, kwiatowe ogródki z fontanną lub studzienką. Można usiąść na ławeczce w cieniu drzew i na chwilę odpocząć od miejskiego zgiełku. Takie zielone zakątki to idealne miejsca na romantyczny piknik we dwoje lub wyciszającą chwilę refleksji.
Ciekawe wycieczki po okolicach
Rejs statkiem po Wiśle i zabytki Królewskiego Miasta Kazimierz
Na spacerowiczy czekają ciekawe wycieczki do okolic Sandomierza. Jedną z nich może być rejs statkiem wycieczkowym po Wiśle z możliwością zwiedzenia położonego nad rzeką Kazimierza - dawnej rezydencji królów. Miasto ma zachwycający, średniowieczny układ urbanistyczny i liczne zabytki. W programie mogą być też rejsy do Janowca i zamku w Baranowie Sandomierskim.
Ruiny Zamku Krzyżtopór w Ujeździe
W odległości zaledwie kilkunastu kilometrów od Sandomierza znajdują się spektakularne ruiny Zamku Krzyżtopór - jednej z największych twierdz w Europie. Zamek z XVII wieku popadł w ruinę po najeździe szwedzkim, ale nadal robi ogromne wrażenie. Można tu zobaczyć pozostałości ogromnych murów, baszt, bramy, dziedzińców i podziemnych korytarzy. Organizowane są też pokazy historyczne.
Podziemna trasa turystyczna w Krzemionkach
Bardzo ciekawą atrakcją są też prehistoryczne kopalnie krzemienia w Krzemionkach. Można zwiedzić podziemną trasę turystyczną prowadzącą po wydrążonych przed wiekami chodnikach i komorach. W sztolniach i na powierzchni zachowały się liczne narzędzia i wyroby z krzemienia. To fascynująca lekcja dawnego górnictwa i obróbki kamienia.
Gdzie zjeść, spać i zrelaksować się w Sandomierzu
Najlepsze restauracje serwujące regionalne dania
Sandomierz oferuje szeroki wybór restauracji, kawiarni i pubów z regionalną kuchnią w roli głównej. Warto wybrać się np. do Karczmy Pod Brama, gdzie serwowane są tradycyjne dania kuchni polskiej, w tym znakomite pierogi. Dobre jedzenie i miła obsługa to znaki rozpoznawcze Restauracji Meteor. Koniecznie trzeba też odwiedzić stylową Restaurację Rycerską z kuchnią opartą na dawnych przepisach.
Klimatyczne hotele i pensjonaty w zabytkowych kamienicach
Na nocleg w Sandomierzu polecamy hotele i pensjonaty urządzone w odrestaurowanych, zabytkowych kamienicach. Hotel Pod Różą oferuje komfortowe pokoje i śniadania w wyjątkowej, renesansowej siedzibie. Pensjonat Szymbark to klimatyczne wnętrza i gościnność gospodarzy. Dobrym wyborem będzie też położony w Rynku Hotel Królewski z restauracją i centrum spa.
Spa i wellness na relaks po zwiedzaniu
Po intensywnym zwiedzaniu Sandomierza przyda się relaks i regeneracja. Na odprężenie w hotelowym spa z basenem i zabiegami można wybrać się np. do położonego w Rynku Hotelu Królewski lub umiejscowionego nad Wisłą Hotelu Arkas. Dobre centra wellness mają też hotele Pod Różą i Dwór Sandomierski. To miejsca na pełen relaks ciała i ducha.
Podsumowanie
Weekend w Sandomierzu to doskonały pomysł na udaną wycieczkę i niezapomniane wrażenia. To miasto ma wyjątkowy, magiczny klimat dzięki wspaniałym zabytkom, malowniczym uliczkom i gościnności mieszkańców. Każdy znajdzie tu coś dla siebie - zarówno miłośnicy historii, jak i smakosze regionalnej kuchni czy fani nowoczesnej sztuki. Dodatkową zaletą są ciekawe wycieczki po okolicach. Gorąco polecam odwiedzić to niezwykłe miejsce!